Antep Fıstığı Fidanı Bakımı Nasıl Olmalı?
Antep fıstığı, bir kez meyve vermeye başladıktan sonra çok fazla bakım gerektirmeyen bir ağaçtır. Antep fıstığı fidanlarına ilk yıllarda iyi bakıldığı takdirde ilerleyen yıllarda ağaçların temel ihtiyaçlarını karşılamak yeterli olacaktır.
Antep fıstığı fidanı için uygun iklim ve toprak şartlarını, fidanları nasıl ve ne zaman dikebileceğinizi, nasıl sulayabileceğinizi, nasıl budayabileceğinizi ve nasıl hasat edebileceğinizi bu yazıda okuyabilirsiniz.
Antep Fıstığı Fidanı Hangi İklimde Yetişir?
Antep fıstığı fidanı, sıcak ve kurak koşullarda yetiştiği için fidanların dikileceği yerin iklim şartlarına dikkat etmek önemlidir. Antep fıstığı meyvelerinin olgunlaşması için yüksek sıcaklığa duyan ağaçlar, kışın dinlenme döneminde ise soğuğa ihtiyaç duymaktadır.
Antep fıstığı fidanı yetiştirmek için bitkinin ihtiyaç duyduğu temel şeyleri karşılamak önemlidir. Bunun için Antep fıstığının güneş ışığı, toprak, su, nem ve gübre ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmak gerekir.
Antep fıstığı, güneşi seven bir bitkidir. Günde 8 saatten fazla güneş ışığına ihtiyaç duyan Antep fıstığı, güneş olmadan da büyüyebilmekle birlikte meyve veremeyecektir. Ayrıca güneş ışığının az olması, ağaçların hastalığa daha yatkın hale gelmesine neden olabilir.
Antep Fıstığı Fidanı Hangi Toprakta Yetişir?
Antep fıstığı fidanı genelde her tür toprakta yetişse de derin, tınlı, drenajı iyi ve 7,5-8,0 pH değerine sahip topraklar, fidanların daha verimli yetişmesini sağlayacaktır. Antep fıstığı ağaçlarının kökleri uzun olduğundan yer altının derinliklerindeki suya kadar ulaşabilir. Bu da ağaçların kurak şartlara daha dayanıklı olmasını sağlar.
Antep Fıstığı Fidanı Nasıl Dikilir?
Antep fıstığı bahçesi, tüplü fidanların dikilmesiyle tesis edilecekse bahçede sulama imkanlarının bulunması daha iyi olacaktır. Sulamanın mümkün olduğu yerlerde fidanlar sık bir şekilde dikilebilir. Sık dikim sayesinde birim alandan daha fazla verim alınabilir. Sık dikim için fidanların sıra arası mesafesi 5-5 metre, sıra üstü mesafesi ise 3-4 metre olarak belirlenebilir.
Sık dikim, sulu koşullar için uygun olduğundan dolayı kuru koşullarda dikim yapılacaksa aralıkların daha geniş tutulması gerekir. Antep fıstığı fidanları, kuru koşullarda 6-10 metre arası mesafelerde dikilmelidir. Bununla birlikte fidanlar arası bırakılan mesafenin genel olarak 8×8 metre olarak belirlendiği söylenebilir.
Antep fıstığı fidanlarının dikileceği yerler arazide önceden işaretlenmeli ve sonrasında işaretlenen yerler, 40-50 cm genişliğinde ve 60-80 cm derinliğinde olacak şekilde kazılmalıdır. Açılan çukurlara yüzey toprağıyla birlikte birkaç kürek yanmış ahır gübresi atılmalıdır.
Aşılı fidan dikimi yapılacaksa aşı yerlerinin toprağın yüzeyinde kalmasına dikkat edilmelidir. Dikimden sonra fidanlara can suyu verilmeli ve gövdenin düzgün bir şekilde oluşması için fidanların dibine kazık yerleştirilmelidir.
Antep Fıstığı Fidanı Ne Zaman Dikilir?
Antep fıstığı fidanlarını dikmek için en iyi zaman, sonbahar aylarıdır. Sonbaharda dikilen fidanların tutma ihtimali daha yüksek olmaktadır. Bununla birlikte sonbahar dikimi, kış aylarının çok soğuk geçmediği yerler için uygundur. Bu nedenle kış aylarının çok soğuk geçtiği yerlerde dikim yapmak için ilkbahar ayları tercih edilebilir.
Antep Fıstığı Fidanı Nasıl Sulanır?
Antep fıstığı, sıcak ve kurak yerlerde yetişen bir bitki olsa da sulanmaya ihtiyaç duyar. Sulama sayesinde Antep fıstığı ağaçlarından alınan verim arttırılabilir.
Antep fıstığı fidanları öncelikle ilk dikildiği zaman can suyu verilerek sulanmalıdır. Sonrasında ise fidanların yaz aylarında en az iki kez sulanması, bitkilerin gelişimi açısından önemlidir.
Antep fıstıkları verimli çağlarına geldikleri zaman yağışla birlikte yıllık 750-800 mm suya ihtiyaç duymaktadır. Bu nedenle Haziran ila Eylül ayları arasında 20 günde bir sulama yapmak gerekir. Sulama sırasında toprağın 110-150 cm derinliğe kadar ıslatılması ve arazinin her metrekaresine 120 litre su verilecek şekilde sulama yapılması önemlidir.
Antep fıstığı ağaçlarını sulamanın, bitkinin kurumasına neden olabileceği düşünülse de bu doğru değildir. Bitkinin çürümesine neden olan, suyun gövdeyle temas etmesidir. Bu nedenle sulamanın Antep fıstığı ağaçlarının gövdelerine su değmeyecek şekilde yapılması gerekir.
Antep Fıstığı Nasıl Budanır?
Antep fıstığı ağaçlarından daha fazla verim almak ve yaşlı ağaçları gençleştirmek için budama yapılabilir. Ağaçların nasıl budanacağı, yaşam evrelerine göre değişiklik göstermektedir.
Genç Antep fıstığı ağaçlarında çok fazla dal kesmemeye dikkat edilmelidir. Bu nedenle fidanlar dikildiklerinden itibaren budanarak bir anda çok fazla dal kesilmesinin önüne geçilebilir. Tüplü fidan dikimi yapıldıysa ağaçların ilk budaması dikimden 2-3 yıl sonra yapılabilir.
Gelişmiş Antep fıstığı ağaçlarında budama genelde zayıf gelişmiş dalları çıkartmak ve kuru dalları azaltmak amacıyla yapılmaktadır. Bu sayede ağaçlarda genç dalların oluşumu teşvik edilmekte hem de ağacın ekonomik ömrü uzatılabilmektedir.
Yaşlı Antep fıstığı ağaçları ise gençleştirme amacıyla budanabilir. Bu ağaçlarda yeni sürgün oluşumunu desteklemek için yaşlı dallar kesilebilir ve sürgünler oluştuktan sonra seyreltilerek ağaçların ışıktan ve havadan yeterince faydalanması sağlanmalıdır.
Antep Fıstığı Hasadı Nasıl Yapılır?
Antep fıstığı fidanları olgunlaşıp meyve verecek çağa geldiğinde elle hasat edilmelidir. Antep fıstığı ağaçları hasat edilmeden önce ağaçların altına bir örtü serilmeli ve kendiliğinden düşen meyveler bu şekilde toplanmalıdır.
Antep fıstığının elle toplanması ise fıstık salkımlarının koparılmasını gerektirmektedir. Yalnızca meyvelerin toplanıp salkımların dallarda bırakılması halinde ağaçta kalan artıklar, zararlılar için uygun ortamın oluşmasına neden olabilir. Bu nedenle meyveleri tek tek koparmak yerine dallarıyla birlikte koparmak gerekir.
Antep fıstığı hasadını ağaçların dallarına vurarak yapanlar da bulunsa da bunu yapmak, ağaçlara zarar vermektedir. Meyveleri dallara sırıkla vurarak toplamak, ertesi yıl daha az meyve alınmasına yol açabilir.