Tüplü Güz Yemişi Fidanı (Sarı)

Güz yemişi, uzun ve hafifçe dikenli yaprakları ile dikkatleri üzerine çeker ve temel olarak Çin kökenli bir bitkidir. Yaz başlarında mor çiçekler açar ve bunlar yaz sonundan sonbahar başına kadar parlak turuncu, yumuşak, hafifçe tatlı ve hafifçe de acı meyvelere dönüşürler. Kurutulduğu zaman bu meyveler tatlı ve hafifçe ekşimsi olurlar. Meyve kalitesi sıcak, kuru iklimlerde en iyi durumdadır ve serin, nemli havalarda kötüleşir.

Güz yemişi 2000 yıldan uzun süredir geleneksel Çin tıbbı içerisinde kullanılıyor. Besin bakımından zengindir, bol antioksidana sahiptir ve bir süper gıda olarak görülür. Bazı faydalarının şöyle olduğu belirtiliyor:

• sağlık ve sakinlik hissi
• daha iyi spor performansı
• daha iyi uyku
• kilo verme
• bağışıklık sisteminin güçlenmesi
• kan plazmasında antioksidan düzeylerinde artış

Antioksidanlar bağışıklık sistemini güçlendirirler ve bedenin oksidatif stres ile inflamasyona sebep olan serbest radikallerden kurtulmasına yardımcı olurlar.

Güz Yemişinin Gelişim Gereksinimleri

Güz yemişi pek çok farklı iklimde yetişir ve bir defa yerine yerleştiğinde susuzluğa karşı dirençlidir. Ancak toprağın derinlerine doğru uzanan derin bir kökü geliştirmesi biraz zaman alır.

Kendi kendini dölleyebilir ve bu nedenle sadece bir tane bitki yeterli olur. Ancak birden fazla bitki olması üretimin artmasını sağlar ve bu durumda bitkiler arasında 2-2.5 metre kadar mesafe bulunması gerekir.

Toprak

Güz yemişi nemli ancak su drenajı iyi olan toprakları sever ve toprağın pH düzeyinin 6.8-8.1 aralığında olması gerekir. Toprakta organik maddelerin de bol olması gerekir. Görece orta düzeyde verimli topraklarda yetişebilir ve killi topraklara da tolerans gösterir.

Kış aylarında uykudayken dikilebilir veya bahar başında dikilebilir. Böylece sıcak yaz havaları gelmeden önce yerine yerleşmek için bol vakit bulur.

Dikmeden önce toprak verimliliğini arttırmak için bol miktarda doğal gübre ekleyebilirsiniz. Ayrıca organik maddeyi arttırmak ve toprak yapısını iyileştirmek için kompost da katabilirsiniz. Toprağın pH değeri 7’ye yakın olduktan sonra çok uğraşmaya gerek yoktur ancak çok asidikse pH değerinin arttırılması gerekir.

Güzyemişi ağır, ıslak killi toprakları sevmez ve bu topraklarda su içinde kalarak kök çürümesine maruz kalabilir. Drenajı iyileştirmek için toprağa kompostu derince ekleyin.

Işık

Güz yemişi tam güneşi sever ve günde 6-8 saat güneş alması iyi olacaktır. Kısmi gölgeyi tolere edebilir ancak ışık azalırsa meyve üretimi azalacaktır.

Sulama

Bitki yerine yerleşene kadar toprağı iyi sulayın ve nemli olsun. Böylece köklerini derinlere gönderme fırsatı bulacaktır. İlk seneden sonra çok dayanıklı ve susuzluğa dirençli olur ve bu yüzden daha az sulansa da sıkıntı olmaz.

Dibini biraz malçlamak toprağın neminin korunmasına yardımcı olacaktır ve sıcak havalarda köklerin serin kalmasına yardımcı olacaktır. Ayrıca yıl boyunca yabani otları engelleyecektir.

Gübreleme

Güz yemişi görece verimli toprakları tercih ettiği için bahar başında ve sonrasında sonbahar başında dengeli bir gübre ile senede iki defa gübrelenmelidir.

Genel amaçlı, katı ve yavaş salan bir gübre kullanabilirsiniz ama doğal gübre daha iyi olur. Sonrasında biraz daha destek için sıvı bir gübre de ekleyebilirsiniz.

Eğer bitkiyi kan ve kemik yahut komposto hayvan dışkısı ile beslerseniz, bunlar temel olarak azot ve fosfor sağlarlar ancak biraz da potasyum eklemek için potasyum sülfat eklemeniz gerekir çünkü meyve ve çiçekler için buna ihtiyacı vardır.

Bitkiyi Desteklemek

Güz yemişinin ilginç bir gelişim alışkanlığı vardır. Kalın dallar yukarı doğru büyürler ve sonrasında uzun ve ince dallara ayrılarak bir şelale gibi aşağı akan durumda olurlar. 1.5-3 metre boya erişirler ve genişlikleri de 1.2-2.4 metre kadar olurlar. Bu nedenle gelişimini kontrol altında tutmak için bir destek yapısı gerekebilir.

Budama

Güz yemişi sadece o sene çıkan dallarda meyve üretir ve bu nedenle aşırı gelişime engel olmak ve yeni dalların oluşumunu sağlamak için senelik budama gerekir. Genelde ilk senesinde bile meyve üretir ancak enerjisini köküne verdiğinden çok fazla olmaz. İkinci senesinde dallara ağırlık verir ve boyutuna uygun meyve verir.

Diktikten sonra ilk sene budama gerekmez ancak sonraki yıllarda kış ve yaz aylarında budayarak daha fazla meyve vermesi sağlanabilir.

Uzun dallar yere yaklaştıklarında kısaltarak budamak uygundur. Bu dalların yerden en az 30 cm yukarıda olmaları gerekir. Böylece yapraklara su bulaşması ve mantarlanma önlenebilir.

Kış Budaması

Budamanın büyük kısmı kış mevsiminde bitki uyurken yapılır:

• Zayıf, hasar görmüş ve birbiri içine geçen dalları ortadan kaldırın.
• Bitkinin dibinden çok fazla filiz çıkıyorsa azaltın.
• Eski, üretken olmayan dalları ortadan kaldırın ve dibine kadar kısaltın. Ancak yeni sapları tutmanız gerekir.
• Yanal dalların ucundan 15-45 cm kadar alın ve böylece daha fazla meyve üreten dal üretimi gerçekleşebilir.
• Çok uzun dalları kısaltın.

Yaz Budaması

Yaz başında dalların uçlarından bir kaç santimetre kesin. Böylece daha fazla yatay gelişim elde edilebilir ve bu dallarda meyve üretimi daha fazla olur.