Roja birlante hurma fidanı

Trabzon hurması hem yaş hem de kuru olarak tüketilebilen ve ülkemizde olduğu kadar pek çok Asya ülkesinde de sıklıkla yetiştirilen meyvelerden bir tanesi. Özellikle ilk toplandığı zaman doğrudan tüketmenin pek güzel olmamasına karşın bir süre beklemesinin ardından çok güzel ve lezzetli bir tada ulaşması, onun toplamanın ardından uzun süreler bekletilebilmesine olanak tanıyor. Ayrıca hastalık ve böceklere karşı görece dirençli bir ağaç olmasından dolayı bakımı da daha kolay hale geliyor.

Trabzon Hurmasını Yetiştirmek İçin Öneriler

Trabzon hurması -12 derece sıcaklığa kadar dayanabilir ancak daha soğuk havalar ölmesine sebep olur. Ayrıca en yüksek sıcaklıkların da uzun sürelerle 32 dereceyi aşmaması gerekiyor. Dolayısıyla Trabzon’un bu meyvenin üretimi için neden seçildiğini fark edebilirsiniz. Susuzluğa da pek dayanıklı değildir. Çok az su verirseniz meyveler dökülürler. Eğer kuru bir bölgede yaşamanıza rağmen yetiştirmek isterseniz suyu tutmak için toprak üstünde biraz çim, yaprak veya çalılıklar isteyebilirsiniz.

Ağacın haftada 2.5 cm kadar suya ihtiyacı vardır ve eğer bunu sağlayacak yağmur varsa bir şey yapmanıza gerek kalmaz. Eğer yağmur yoksa, toprağa yakın bir yöntemle sulama yapmanız doğru olacaktır.

Normalde güneş almayı seven bir ağaç olmasına karşın trabzon hurması sıcak bölgelerde yetiştirildiği zaman öğleden sonra gölge ister. Ağaçlarınızı birbirinden veya başka yapılardan 5-6 metre kadar uzağa dikmeniz gerekir. Ayrıca dikmeden önce toprağı test ettirmelisiniz.

Trabzon hurmasının yetişeceği toprağın azot, potasyum ve fosfor bakımından dengeli olması gerekir. Toprak testi sayesinde bu besinlerin çok az veya fazla olmasına engel olabilirsiniz. Kumlu veya değil, zengin veya değil pek çok toprağa bir şekilde uyum sağlayabilse de en uyum sağlayamadığı şey, toprağın su drenajının iyi olmamasıdır.

Toprağın pH değerinin ise 6.5-7.5 aralığında olması gerekir. Toprağı iyi çürümüş kompostla ve kumla destekleyin ve böylece su tutumuna ve drenajına yardımcı olabilirsiniz. Bu noktada hedefimiz sağlıklı ve havadar bir toprak elde edebilmek.

Genç ağaçların beslenmeye ihtiyacı yoktur ancak yaş aldıkça biraz gübreleme yapmak isteyebilirsiniz. Ancak azot bazlı gübreleri çok fazla kullanmayın çünkü bu durum meyveden çok yaprak üretmesine sebep olacaktır.

Ağacın saksıda yetiştirilmesi pek önerilmiyor ve bu şekilde meyve vermesi de pek olası değildir. Ancak süs bitkisi olarak bu şekilde cüce türlerini kullanabilirsiniz.

Budama ve Bakım

Trabzon hurması beş yaşından gençken, güçlü bir yapıya kavuşması ve ağır meyveleri destekeleyebilmesi için yıllık olarak budayabilirsiniz. Dikim esnasında bir vazo şeklinde budamayı hedefleyin. Yani üç beş tane temel dal dışarı doğru yayılsın ancak diğer tüm dalları ortadan kaldırın.

Ağacınız beş yaşına gelene kadar sonraki her sene yeni filizlerin yarısını ortadan kaldırın ve ana dalların oluşturduğu şekli korumaya çalışın. Beş yaşın üzerindeki bitkilerin kışın uykuda budanmaları gerekir. Hastalıklı ve kırılmış dalları budayın.

Meyveler yeni dallarda yetişiyorlar ve bu nedenle ağaçta bulunan her gördüğünüz yeni dalı ortadan kaldırmayın. Fakat tabii ki dallarda hastalık veya böcekler varsa etkilenen dalları yılın herhangi bir zamanında ortadan kaldırın.

Bazen çok fazla ve büyük meyveler taşıyan trabzon hurmalarının dallarının kırılması riski doğar ve çok meyve veriyorsa ara ara toplamak isteyebilirsiniz. Bazı ağaçlar meyvelerini yılın erken dönemlerinde dökerler ama bu bir hata yaptığınız anlamına gelmez. Bu, ağacın kendi yükünü ayarlamasıdır.

Trabzon hurması, çiçekleri döllenmemiş olsa da meyve geliştirebilir. Fakat bu meyvelerin çekirdekleri olmaz ve erkenden dökülmeye eğilimleri vardır. Fakat döllenmemiş meyveler dökülecek diye bir garanti de yoktur. Bu durum türüne, iklimine ve şartlara göre değişir.

Meyve dökülmesine engel olmak için polinasyon olacak şekilde dikim yapmanız gerekir.

Hastalık ve Böcekler

Trabzon hurması sık sık hasta olmaz veya böceklerden etkilenmez. Ancak yine de ona saldırabilen pek çok şey olsa da, bunlar ciddi zararlar vermezler. Muhtemelen meyveleri yemek isteyen canlılarla mücadele etmeniz gerekecektir.

Trabzon hurması farelerin çok dikkatini çeker ve hem yerdeki meyveleri hem de ağaçtakileri yemek isterler. Bu nedenle çeşitli kapan ve ilaçlardan faydalanmanız gerekebilir. Farelere ek olarak sincaplar da bu meyvelerin olgunlaşmasından bir hafta önce gelip hasadınızı toplamaya çalışabilirler.

Trabzon hurması böcekleri de kendine çekebilse de, ağacınız stres altında değilse pek böcek görmezsiniz. Bu nedenle ağacın mutlu ve sağlıklı olması önemlidir. Ancak böcek istilası gördüğünüzde, o böceğe uygun yöntem ile bunları ortadan kaldırmanız gerekir.

Toprak drenajı iyi olmayan ağaçlarda çeşitli mantar ve küf türleri ortaya çıkabilirler ve bunlar hem kökleri hem de gövdeyi etkileyebilirler. Bazen bu ağaçların tamamen kesilmeleri gerekebilir. Fakat bazı durumlarda mantar ilaçları da etkili olacaklardır. Ağaçlar arasında yeterli mesafe olması ve dalların sıklığının budama ile azaltılması, ayrıca doğru sulama miktarı, bu problemin önlenmesine yardımcı olacaktır.

Hasat Dönemi

Bitkiyi fideden diktiyseniz meyve vermeye başlaması yaklaşık olarak üç seneyi bulacaktır. Meyveleri tamamen olgunlaşmadan önce toplamanız gerekir ve ağaç üstünde değil, başka bir yerde olgunlaşması gerekir. Rengi yerine gelmiş olmalı, ancak henüz sert olmalı.

Ayrıca yakın zamanda don tehlikesi yoksa, ağaç üstünde olgunlaşmasına da izin verebilirsiniz. Acı olmayan türleri tam olgunlaşmadan tüketilebilirler ancak olgunlaştırmak aromasının daha güzel olmasını sağlayacaktır.

Eğer meyvelerin olgunlaşmasını hızlandırmak siterseniz, meyveyi elma ve muzlarla aynı yere koyun. Bu meyvelerin salgıladıkları etilen hormonu daha hızlı bir olgunlaşma sağlayacaktır. Meyve yumuşadığında yemeye hazır olacaktır.

Pek çok kişi bunu bilmemesine karşın trabzon hurmasının yapraklarının da tüketilebilir olduğunu belirtmek gerekiyor. Yeşil oldukları sürece toplayabilir ve çayını yapabilirsiniz. Karamel ve yemişsi bir bitkisel aromaya sahip güzel bir bitki çayı elde etmenizi sağlar.