Aronya ve Faydaları
Aronya veya bilimsel adıyla Aronia melanocarpa, Rosacea familyasına ait bir bitkidir. Çalı formunda olup 80 ila 140 cm boyuna ulaşabilen, siyah-mor renkli meyveleri olan ve kökeni Kuzey Amerika olan bu bitkinin meyveleri antioksidanlar ve ve antosiyaninler içerdiği için sağlık açısından oldukça faydalıdır.
Aronyada bulunan antioksidanların kanser, kalp hastalığı, inflamasyon, diyabet, bakteriyel enfeksiyonlar ve nörolojik hastalıklar riskini azaltmaya yardımcı olabileceği düşünülmektedir. Antioksidan bakımından zengin çok sayıda yiyecek olmakla birlikte aronyanın tüm meyveler arasında en yüksek antioksidan içeriğine sahip olduğunu gösteren araştırmalar bulunmaktadır.
Aronyanın içerdiği besinleri, bunların sağlık üzerindeki faydalarını ve aronyaya dair merak ettiğiniz her şeyi bu yazıda okuyabilirsiniz.
Aronya Besin Değeri
Aronya meyvelerinin kalorisi düşük olsa da meyveler lif, C vitamini ve manganez bakımından zengin olduğu için oldukça besleyicidir. 28 gramlık bir porsiyon aronya meyvesinin besin değerleri şu şekildedir:
Kalori: 13
Protein: 0,4 g
Yağ: 0,1 g
Karbonhidrat: 2,7 g
Lif: 1,5 g
C vitamini: Günlük ihtiyacın %10’u
Manganez: Günlük ihtiyacın %9’u
K vitamini: Günlük ihtiyacın %5’i
Aronya meyvelerinde yukarıdaki besinlerin yanı sıra folat, demir ve A ile E vitaminleri de bulunmaktadır. Meyveler aynı zamanda vücudu serbest radikaller adı verilen zararlı moleküllerden korunmaya yardımcı olan antioksidanlar bakımından da zengindir. Aronya aynı zamanda meyvelere siyah-mor rengini veren antosiyaninler açısından da iyi bir kaynaktır.
Aronyanın Faydaları
Aronya meyvesinin içindeki meyveleri antioksidan, ployfenois ve antosiyaninler sayesinde sağlık üzerinde pek çok faydası bulunmaktadır. Aronya meyvesinin sağlık üzerindeki faydalarından bazılarına aşağıda göz atabilirsiniz.
Antioksidanlar bakımından zengindir
Aronya meyvesi, antioksidan bakımından en zengin meyvelerden bir tanesidir. Antioksidanlar, vücudu serbest radikallerin zararlı etkilerinden korumaya yardımcı olur. Serbest radikallerin vücutta birikerek oksidatif strese neden olması, kanser ve kalp hastalığı gibi sağlık sorunları riskini arttırabilmektedir. Aronya meyvesi, fenolik asitler, antosiyaninler ve flavanoller gibi antioksidanlar bakımından zengin bir kaynaktır. Bu sayede hücreleri serbest radikallerin neden olabileceği zarara karşı korumaya ve kronik hastalık riskini azaltmaya yardımcı olur.
Kalp sağlığını destekleyebilir
Aronya meyvesinin antioksidan bakımından zengin olmasının kalp sağlığı üzerinde olumlu etkiler olabilmektedir. Aronyanın özellikler kalp hastalığı ve diyabet riskini arttıran metabolik sendrom açısından faydalı olabileceği düşünülmektedir. Metabolik sendromda yüksek kolesterol ve trigliserit seviyelerini düşürmek önemlidir ve aronyada bulunan faydalı bileşenlerin kolesterol ve trigliserit seviyeleri üzerinde olumlu etkileri olabilir.
Kanser karşıtı etki gösterebilir
Kanserin en önemli nedenlerinden bir tanesi, serbest radikallerin vücutta neden olduğu oksidatif strestir. Antioksidanlar oksidatif stresle savaşmaya ve serbest radikallerin neden olabileceği hasarı engellemeye yardımcı olur. Aronya meyvesi, antioksidan bakımından en zengin meyvelerden biri olduğu için kansere yol açabilen serbest radikallerle savaşmaya yardımcı olabilir.
Bağışıklığı destekler
C vitamini, beyaz kan hücrelerinin üretimini arttırarak enfeksiyonlarla savaşmaya yardımcı olur. Aronya meyvesi C vitamini bakımından zengin olduğu için bağışıklığı güçlendirebilir ve vücudun enfeksiyonlarla savaşmasını destekleyebilir. Aronyada bulunan polifenollerin de bağışıklık sistemini desteklediği ve anti-inflamatuar etki göstererek vücut sağlığını desteklemeye yardımcı olduğu bilinmektedir.
Diyabeti önlemeye ve kan şekerini düzenlemeye yardımcı olabilir
Tip 1 diyabete neden olan faktörlerden bir tanesi, beta-pankreatik hücrelerin yok olması veya hasar görmesidir. Aronya meyvesinin flavonoidler, polifenoller ve antosiyaninler gibi antioksidanlar bakımından zengin olmasının beta-pankreatik hücrelerin zarar görmesini engellemek bakımından faydalı olabileceği düşünmektedir. Aronya meyvesi aynı zamanda kan şekerini stabil tutmaya da yardımcı olabilir.
Aronya Nasıl Tüketilir?
Aronya meyvesini doğrudan tüketerek beslenme düzeninize ekleyebilirsiniz. Bununla birlikte aronyanın kuru ya da yaş olarak çiğ hali herkesin damak tadına uygun olmayabilir. Bu nedenle aronyayı şu şekillerde tüketmek mümkündür:
- Aronya meyveleri ile birlikte çilek, ananas ve elma gibi meyveleri bir araya getirebilir ve smoothie hazırlayabilirsiniz.
- Kek ve kurabiyelerin içine aronya ekleyebilirsiniz.
- Reçellerinize ve tatlılarınıza farklı bir lezzet katmak için aronya kullanabilirsiniz.
- Aronya içeren çay ve kahveleri tüketebilirsiniz.
Aronya meyvesi takviye olarak da bulunmakla birlikte takviyelerle ilgili herhangi bir yasal düzenleme bulunmadığı için takviyelerin ne kadar kullanılması gerektiğini belirlemek zordur. Bu nedenle aronyayı takviye olarak tüketmek isterseniz, öncesinde doktorunuzla konuşmanız faydalı olacaktır.
Aronya Sirkesi Nasıl Kullanılır?
Sirke, uzun yıllardır sağlık açısından faydaları olduğu bilinen ve çeşitli meyvelerden yapılan bir meyve suyudur. Binlerce yıldır hem ilaç olarak hem de yemekleri tatlandırmak için kullanılan sirkenin mantar enfeksiyonundan diyabeti engellemeye kadar çeşitli faydalarının olabileceği bilinmektedir.
Aronya meyvesini de tıpkı pek çok meyve gibi sirke olarak bulmak mümkündür. Taze meyvelerin fermantasyon ile sirke haline gelmesiyle elde edilen aronya sirkesi, içinde aronyadaki tüm vitaminleri ve mineralleri bulundurur. Güçlü antioksidan etkileri bulunan aronyayı sirke olarak tükettiğinizde aronyanın sağlık üzerindeki faydalarından yararlanabilirsiniz.
Aronya sirkesini diğer sirkeler gibi salatalara veya mezelere ekleyerek kullanabilirsiniz. Ayrıca bir çay kaşığı sirkeyi suyla karıştırarak doğrudan içerek de tüketebilirsiniz.
Aronya Çayı Nasıl Yapılır?
Aronya meyvesinin faydalarından yararlanmak için meyveyi çay hazırlayarak da tüketebilirsiniz. Aronya çayı hazırlamak için ihtiyacınız olan malzemeler şu şekildedir:
- 3 çay kaşığı kuru aronya
- 250 ml su
Aronya çayı hazırlamak için öncelikle içme suyunu kaynatın. Ardından boş bir bardağa kuru aronyayı ekleyin. Kaynattığınız suyu bardağa dökün ve çayı 3-5 dakika demlenmeye bırakın. Çay demlendikten sonra aronyaları çıkarın ve isterseniz bal ile tatlandırın.