Anadolu Adaçayı Fidesi Viyolde

Anadolu adaçayı, özellikle dünyanın bazı bölgelerinde en sık kullanılan adaçayı türlerinden bir tanesidir ve adından da belli olduğu üzere ülkemizde de çok sık tüketilmektedir. Bu baharat her türlü yemekte değerlendirilebilir ve bu nedenle kendine bahçe hazırlayan pek çok kişinin de ilk tercihlerinden bir tanesidir.

Adaçayı olarak nitelendirilen pek çok farklı türde bitki olsa da, bunların hepsinin tat ve aroma profili birbirinden biraz farklıdır.

Anadolu adaçayı biraz topraksı bir aromaya sahiptir ve Akdeniz bölgesinin kuru ve kayalıklı dağlık topraklarına aittir. Genellikle pizza, soslar, etler ve salatalarda sık kullanılır. Çok yıllık bir bitki olmasının yanında yumuşak tüylü yapraklara sahiptir ve hayli büyük boyutlara erişebilir. Beyaz kokulu çiçekleri yaz ortasından sonbahara kadar açarlar ve arılar ile kelebekleri kendilerine çekerler.

Hızlı bir büyüme eğrisine sahip olan bitki, yeraltı sürgünleri ile doğal olarak yayılır ve hatta bütün yeri kaplaması bile mümkündür.

Anadolu Adaçayı Yetiştirme Önerileri

Bu dayanıklı Akdeniz bitkisi, besin bakımından zayıf topraklara görece dayanıklıdır ve ayrıca güçlü rüzgarlara, sıcak ve kuru havalara da dayanır. En iyi sonuçlar için bol güneş alan yerlere dikilmesi gerekir.

Kumlu topraklar en iyi sonucu verseler de su drenajı iyi olduktan ve bol güneş aldıktan sonra her toprağa uyum sağlar. Ayrıca dikim esnasında toprağına biraz kum ve kompost ekleyerek özellikle killi topraklarda iyi sonuç alınabilir ancak illa ki gerekli de değildir.

Birden fazla dikecekseniz aralarında en az 25 cm kadar mesafe olsun. Ayrıca bitkinin taban kısmını kapatmak için dökülmüş yapraklar, ağaç kabukları ve malç malzemeleri kullanabilirsiniz. Yeni bitkiye 2.5 cm kadar su verin ve bir defa yerine oturduktan sonra sulamalar arasında toprağın tamamen kurumasına müsaade edin. Sulama sadece toprak tamamen kuru olduğunda yapılmalı. Ayrıca aşırı sulamamaya dikkat etmelisiniz çünkü bitki kurak yerlerde büyümeye alışkındır ve su içinde kalan toprakları pek sevmez.

Devamlı olarak neme ihtiyacı olmadığı için saksılarda da rahatça yetiştirilebilen bir türdür.

Bitkiyi gübrelemenize de gerek yoktur çünkü bir defa yerine yerleştikten sonra pek bir bakım gerektirmez.

Kısaca özetlemek gerekirse:

• Drenajı iyi bir toprağa tam güneş alacak şekilde dikin
• 25 cm aralıklar bırakın
• Yeni bitkiye haftada 2.5 cm kadar su verin
• Fazla sulamayın ve sulamalar arasında toprağın kurumasına izin verin

Budama ve Bakım

Bu dayanıklı bitkinin pek bir bakım ihtiyacı yoktur.

Yayılması yerine daha kabarık durması için düzenli olarak budayabilirsiniz. Yapraklar tam olarak çiçek açmadan önce en iyi aromaya sahip oldukları için, filizlenme başladığında bunlar budamak daha uzun süre lezzetli bir hasat almanızı sağlayacaktır ve gelişiminin daha iyi olmasına yardımcı olacaktır.

Elbette çiçeklerin birazını üstünde bırakmak da gerekir çünkü arılar ve kelebekler çiçeklerini çok severler.

Ayrıca ilkbahar başında veya sonbaharda ilk donlardan sonra ölü yaprakları da temizleyebilirsiniz. Kışın korumak için bitkinin dibine malç ekleyebilirsiniz ve böylece baharda tam gücüyle kendine gelmesini sağlayabilirsiniz.

Böcek ve Hastalıklar

Anadolu adaçayı hastalıklara da dirençli bir bitkidir. Genelde başka sebzelerin yanında destekleyici bir bitki olarak kullanılabilir çünkü aromalı çiçekleri polinasyon sağlayan faydalı böcekleri kendine çeker. Ayrıca bazı güve türlerini uzak tuttuğu söylenmekte.

Endişe etmenizi gerektirecek pek bir böcek sorunu yoktur ancak yine de yaprak bitleri, örümcek maytları gibi problemler ortaya çıkabilirler. Ayrıca mantar enfeksiyonları kök çürümesine yol açabilirler. Nane ailesinden bir bitki olduğu için nanelere has olan hastalıkları da kapabilir.

Bunlara engel olmak için bitkiler arasında uygun boşluk bırakmayı ve böylece hava almasını sağlamayı, ayrıca kök çürümesini önlemek için fazla sulamamayı unutmamalısınız. Genelde küçük böcek problemleri güçlü bir su spreyi ile ortadan kaldırılabilirler.

Hasat

Yaprakları dikildikten sonra 45 gün sonra bitki 15 cm boya ulaştığında toplanır hale gelirler. En iyi toplama zamanı sabah ortasından sonuna kadardır çünkü bu aralıkta çiğ buharlaşmıştır ve yapraklardaki öz yağ konsantrasyonu en yüksek düzeydedir.

Mevsim boyunca ihtiyacınız kadar toplayabilirsiniz veya kurutmak için toplu olarak da hasat edebilirsiniz. İhtiyaç kadar hasatlarda en az 15 cm boyunda filizleri seçin ve sonrasında üçte ikisini kesin. Kestiğiniz her bir filizde yaprakların en az üçte birinin kalmasına dikkat edin.

Daha büyük hasatlarda tüm bitkiyi yerden 10 cm boyu kalana kadar kesin ancak iyileşmesi için üzerinde yapraklarının üçte biri kalmalıdır. Kurutmak için kullandığınızda ağırlığı yaş halinin üçte birine inecektir.

Saklama

Bitkiyi kurutması ve yıl boyunca kullanması kolaydır. Bunun için yaprakları demetler halinde ters şekilde bir ipe asın. Astığınız noktada hava akışı olmalı ancak doğrudan güneş almamalı. Demetleri kağıt keseler içerisine sokup asarsanız tozdan da koruyabilirsiniz ve ayrıca küf ihtimali azalır. Kuruduklarında yapraklar dallardan dökülmeye başlayacaklardır.

Kuruduktan sonra tam şekilde saklayabileceğiniz gibi ufalayabilir ve hatta toz haline de getirebilirsiniz. Sonrasında hava almayan bir kapta karanlıkta saklayabilirsiniz. Yaprakları olduğu gibi tutarsanız aroması daha fazla olacaktır. Kullanmadan hemen önce parçalamanız mümkün olacaktır.