Fesleğen Fidesi Viyolde

Fesleğen yetiştirmesi en popüler bitkilerden bir tanesi ve bu konuda çok zorlu bir bitki olmaması da onu avantajlı kılıyor. Nanegiller ailesine dahil olan fesleğen esasen Hindistan kökenli ancak dünyanın neredeyse her mutfağında kendisine yer buluyor. Aromatik yaprakları çok çeşitli aromalar sağlıyorlar ve hafif limonsu-nanemsi bir kokudan tarçına benzer bir kokuya kadar pek çok farklı karışım bulmak mümkün. Yapraklarının rengi yeşilden mora kadar değişim gösterebiliyor ve yaprak hem kırçıllı hem de yumuşak bir görünüme sahip olabiliyor. Çiçekleri genelde pek dikkat çekmez ancak arılar çok severler.

Fesleğenin tüm türleri sıcak ve güneşli havada kolayca yetişirler. Yaprakları genelde yemeklerde kullanılsa da çiçekleri de tüketilebilirdir. Bu hızlı büyüyen bitki bahçelerde ve saksılarda da yetişir. Yeterince sıcak hava olursa altıncı haftasında biraz budayarak daha fazla yaprak üretmesini sağlayabilirsiniz.

Fesleğen Fidesi Nasıl Dikilir?

Fesleğen sıcak havayı seven bir bitkidir ve bu nedenle genelde ilk olarak sera koşullarında fide haline gelene kadar yetiştirilir. Eğer tohumdan yetiştirecek olursanız onu öncelikle son ilkbahar donundan altı hafta öncesinden başlayarak iç mekanlarda yetiştirmeniz gerekir. Tohum olarak ektikten sonra 60-90 gün içerisinde toplanmaya başlayabilir.

Bitkinin çiçek açmasını olabildiğince engelleyebilmek için 15 cm civarı bir boya eriştiğinde üstteki yapraklarını toplamanız veya kopartmanız gerekir. Eğer çiçek açarsa tohum üretme dönemindedir ve çok yapraklı olmaz ve bu nedenle toplama sezonunda çok ürün vermez.

Bitkinin boyu türüne, yetişme koşullarına ve ne kadar topladığınıza göre değişecektir. Fesleğen 180 cm boya kadar ulaşabilir ancak genelde 45-60 cm civarında kalır ve hatta düzenli olarak topluyorsanız ve çiçek açmasına izin vermiyorsanız daha kısa da olabilir. Devamlı olarak çiçekleri toplamanız ve budamanız daha fazla yaprak üretmesini sağlayacaktır. Ayrıca saksılara özel üretilen bazı küçük boyutlu türleri de var.

Fesleğen Fidesinin Bakımı

Işık

Fesleğen her gün 6-8 saat direkt güneş almalıdır. Bol miktarda güneş daha az hasta olmasını ve daha güçlü hale gelmesini sağlayacaktır. Fakat çok sıcak iklimlerde bir miktarda gölgede dursa da olur.

Toprak

Fesleğen nemli, zengin ve iyi drenajlı topraklarda iyi performans gösterir. Bu nedenle besin dolu bir malç ve kompost ile toprağı desteklemeniz iyi olabilir.

Su

Fesleğen düzenli olarak sulanmalı ancak suyun drenajı iyi olmalı. Nemi içeride tutmak için malç kullanın.

Sıcaklık ve Nem

Fesleğen sıcağı sever. Geceleri en az 10 derece, gündüzleri ise 21 derece olana kadar dikmeyin. Fesleğen dona karşı çok hassastır ve sonbaharda ilk ölen bitkilerdendir. Don tehdidi olduğunda üzerini sararak biraz daha koruyabilirsiniz. Ancak naylon yapraklara değmesin çünkü naylonun dışındaki soğuk hassas yapraklarına zarar verecek kadar yeterlidir.

Eğer donsuz bir bölgede yaşıyorsanız, biraz çiçeklenmesine ve tohum üretmesine izin verebilirsiniz. Fakat tüm türleri bunu başarıyla gerçekleştirmez.

Gübre

Fesleğen bitkinizden devamlı yaprak alacağınız için sık sık gübre vermeniz gerekebilir. Böylece devamlı yaprak üretimi sağlanabilir.

Yaprak Toplama Süreci

Bitki 15 cm boya eriştiğinde yapraklarını toplamaya başlayabilirsiniz. Yaprakları kullanmasanız bile düzenli olarak toplamak bitkiye can verecektir. Fesleğen yapraklarını dondurmak veya kurutmak mümkündür. Kuru yapraklar güzel olurlar ama biraz aroma kaybederler. Donmuş halleri aromayı daha iyi korur ama biraz doku kaybına uğrar. Pişmiş yemeklerde donmuş yaprakları kullanmak daha uygun olur. Eğer fesleğen ve zeytinyağı ile yemek yapıyorsanız, taze yaprakları biraz zeytinyağı ile karıştırıp buzlukta küpler halinde saklayabilirsiniz. Donmuş küpleri hava almayan bir kapta saklayın.

Saksıda Fesleğen Yetiştirmek

Fesleğen neredeyse her kap ve saksı içinde yetişir. Ancak başarı için iki kural vardır: toprağı nemli tutmak ve bitkiyi çok kalabalık bir toprakta tutmamak. Her iki kuralı da kolayca takip etmek için onu büyük, derin bir saksıya ekin. Yani bol toprak ve nem tutumu olsun. Böylece çok sayıda bitki dikmek ve yeterli hava sirkülasyonu da mümkün olur. Onları 30 cm aralıklarla ekmek yeterli olacaktır. Fazla kalabalık olursa mantar problemleri ortaya çıkabilir.

Saksınızda yeterli su olduğundan emin olmak için parmağınızı her gün toprağa ikinci ekleme kadar batırın ve bu noktada toprak kuruysa, sulayın. Köklerin su içinde kalmayacakları iyi drenajlı bir saksı tercih edin. Ayrıca saksıda drenaj delikleri de olsun. Eğer toprak önceden gübre ile karışmış değilse, biraz organik bitki gıdası ile toprağı zenginleştirin. Sonrasında bitkiyi iki haftada bir seyreltilmiş sıvı gübre ile destekleyin.

Yaygın Hastalıklar ve Böcekler

Yaprak bitleri en önemli düşmanıdır ve özellikle iç mekanlarda ortaya çıkarlar. Diğer böcekler ve özellikle salyangozlar ise dış mekanlarda sorun olurlar, yapraklarda delik açarlar. Bu böcekleri ortadan kaldırmak için bitkiyi 2 çay kaşığı bulaşık deterjanı 3.5 litre suya katın ve bitkiyi bu suya daldırın.

Fesleğen mantara yatkındır ve bu nedenle bitkiler arasında hava dolaşımını sağlamak için bol aralık bırakmalısınız. Ayrıca sadece toprağından sulayın ve yaprakları suya bulamayın. Çok mantarlı yaprakları toplayıp ortadan kaldırmanız gerekir.